Kapalı genleşme tankı, ısıtma ve soğutma sistemlerinde basıncı dengelemek amacıyla kullanılan önemli bir ekipmandır. Bu sistemlerde sıvı ısındıkça genleşir ve bu genleşmeden doğan hacim artışı basıncı yükseltir. Eğer bu basınç kontrol altına alınmazsa, sistemin verimi düşebilir ya da parçalar zarar görebilir. İşte bu noktada devreye kapalı genleşme tankı girer. İçerisinde genellikle bir membran veya diyafram bulunan bu tanklar, genleşen suyu geçici olarak depolayarak sistemin basıncını sabit tutar. Bu tankların çalışması, hem konforlu bir kullanım sağlar hem de sistemin uzun ömürlü olmasına katkıda bulunur. Aynı zamanda bu sistemin kurulumu ve bakımı da uzun vadede maliyeti etkileyen temel unsurlardandır.
Kapalı Genleşme Tankı Nasıl Çalışır?
Kapalı genleşme tankı, sistem içerisindeki suyun ısınarak genleşmesi durumunda oluşan fazla basıncı dengelemek için tasarlanmıştır. Bu tank, bir tarafında suyun, diğer tarafında ise genellikle gazın (çoğunlukla hava ya da azot) bulunduğu esnek bir zar içerir.
Basınç Dengeleme Süreci
Su ısıtıldığında hacmi artar ve sistemdeki basınç yükselir. Bu basınç artışı kapalı genleşme tankına yönlendirilerek, esnek zar sayesinde bir miktar su tanka alınır ve gaz tarafı sıkışır. Böylece sistemdeki basınç kontrollü şekilde dengelenmiş olur. Bu süreç, sistemin düzgün ve güvenli şekilde çalışmasını sağlar ve sistemin gereksiz şekilde boşalmasını ya da aşırı basınçtan zarar görmesini engeller.
Kapalı Genleşme Tankı Nerelerde Kullanılır?
Kapalı genleşme tankları, ısıtma ve soğutma sistemlerinin kullanıldığı pek çok alanda görev yapar. Özellikle kombi sistemleri, merkezi ısıtma sistemleri, yerden ısıtma sistemleri ve bazı endüstriyel uygulamalarda bu tanklara sıklıkla rastlanır.
Konutlarda Kullanımı
Ev tipi ısıtma sistemlerinde, kapalı genleşme tankları kombilerin içerisinde ya da harici olarak monte edilir. Kullanım sırasında oluşan basınç artışlarını sönümleyerek güvenli bir kullanım sağlar.
Endüstriyel Sistemlerde Rolü
Daha büyük hacimli sistemlerde, özellikle merkezi sistemlerde, bu tankların boyutları ve teknik özellikleri daha kapsamlıdır. Bu durum hem sistemin güvenli çalışmasını sağlar hem de arızalardan kaynaklanabilecek yüksek maliyeti önler.
Kapalı Genleşme Tankı Seçimi Nasıl Yapılır?
Tank seçimi yapılırken birkaç önemli kriter göz önünde bulundurulmalıdır. Bunlar arasında sistemdeki su hacmi, maksimum çalışma sıcaklığı, işletme basıncı ve tankın konumu sayılabilir.
Kapasiteye Göre Seçim
Her sistem farklı su hacmine sahiptir. Bu nedenle kapalı genleşme tankının kapasitesi, sistemdeki suyun genleşme miktarını karşılayacak seviyede olmalıdır. Kapasite yetersizse, sistem basınç problemleri yaşar ve bu da onarım maliyetini artırır.
Malzeme Kalitesi ve Dayanıklılık
Tankın üretildiği malzeme, hem uzun ömürlü olması hem de bakım maliyetlerinin düşük tutulması açısından oldukça önemlidir. Paslanmaz çelik veya yüksek kaliteli karbon çelikten yapılan tanklar uzun vadede daha az maliyet yaratır.
Kapalı Genleşme Tankının Fiyatını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Kapalı genleşme tanklarının fiyatları, üretim materyali, kapasite, marka ve ekstra donanımlara göre değişkenlik gösterir. Aşağıdaki tabloda bu fiyatları etkileyen başlıca faktörler yer almaktadır:
| Tank Kapasitesi | Kullanım Alanı | Malzeme Türü | Ortalama Fiyat (TL) |
|---|---|---|---|
| 12 Litre | Konut tipi kombi | Karbon çelik | 700 – 1.200 |
| 24 Litre | Yerden ısıtma sistemi | Paslanmaz çelik | 1.200 – 2.000 |
| 50 Litre | Merkezi sistemler | Galvanizli çelik | 2.000 – 3.500 |
| 100 Litre+ | Endüstriyel sistemler | Özel alaşımlı çelik | 4.000 – 8.000+ |
Kapalı Genleşme Tankının Bakımı Neden Önemlidir?
Kapalı genleşme tankının düzenli olarak kontrol edilmesi, sistemin sağlıklı çalışması ve ek maliyetlerin önüne geçilmesi açısından önemlidir. Özellikle diyaframın delinmesi veya gaz basıncının düşmesi gibi durumlar tankın görevini yapamamasına neden olabilir.
Yıllık Bakım Tavsiyesi
Kullanıcıların, yılda en az bir kez tank basıncını kontrol ettirmesi ve su tarafında kaçak olmadığından emin olması önerilir. Böylece ileride çıkabilecek ciddi sistem problemleri ve buna bağlı yüksek maliyetlerin önüne geçilebilir.
Kapalı Genleşme Tankı Arızalanırsa Ne Olur?
Tank arızalandığında sistemdeki basınç ani olarak yükselebilir ve emniyet ventili devreye girerek fazla suyu dışarı atar. Bu, hem enerji kaybına neden olur hem de sık sık su ilavesi gerektiği için kullanıcı açısından kullanım zorluğu ve ek maliyet yaratır.
Arıza Belirtileri
Kombi veya ısıtma sisteminde basıncın sürekli düşmesi, sistemin su eksiltmesi veya radyatörlerin düzensiz ısınması tank arızasının habercisi olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Aşağıda “Kapalı Genleşme Tankı Nasıl Çalışır?” ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları yer almaktadır:
Kapalı genleşme tankı ne işe yarar?
Kapalı genleşme tankı, sistem içerisindeki suyun ısınması sonucu genleşen hacmini dengeleyerek sistem basıncını kontrol altında tutar ve güvenli çalışmasını sağlar.
Genleşme tankı olmadan sistem çalışır mı?
Kısa vadede çalışabilir ancak basınç artışından dolayı sistemde hasar oluşabilir ve güvenlik sorunları yaşanabilir, bu da yüksek onarım maliyeti doğurabilir.
Genleşme tankı patlarsa ne olur?
Tank patlamaz ama iç zar yırtılırsa görevini yerine getiremez, bu durumda sistem sürekli su eksiltir ve basınç dalgalanmaları yaşanır.
Hangi hacimde genleşme tankı seçilmeli?
Sistemdeki su miktarı, maksimum sıcaklık ve basınca göre genleşme tankı hacmi belirlenmelidir. Yetersiz kapasite maliyeti artıran bir hata olabilir.
Genleşme tankı şişerse ne anlama gelir?
Tankın gaz tarafında basınç kalmamışsa ya da zar hasar görmüşse, su tamamen tanka dolar ve tank işlevsiz hale gelir. Bu durumun tespiti için teknik servis çağrılmalıdır.
Kombideki genleşme tankı değiştirilebilir mi?
Evet, kombilerde bulunan entegre genleşme tankı arızalandığında değiştirilebilir ya da harici bir tankla desteklenebilir. Bu işlemin maliyeti modele göre değişir.
Genleşme tankı bakımı nasıl yapılır?
Tankın gaz basıncı manometreyle ölçülür, gerekirse hava eklenir. Su tarafında kaçak ya da tıkanıklık kontrolü yapılır. Bu işlemler genelde yıllık bakımda gerçekleştirilir.
Genleşme tankı alınırken nelere dikkat edilmeli?
Kapasite, sistem uyumluluğu, montaj yeri, malzeme kalitesi ve marka güvenilirliği seçim yaparken dikkat edilmesi gereken başlıca unsurlardır.
